بررسی تجمع فلزات سنگین در عضله ماهی کفشک تیزدندان (Psettodes erumei) آبهای بوشهر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه دامپزشکی، موسسه آموزش عالی علمی کاربردی وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایران

2 گروه بهداشت، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران

3 دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دانشکده داروسازی، بخش سم‌شناسی ـ داروشناسی، ساری، ایران

4 گروه شیلات و آبزیان، موسسه آموزش عالی علمی کاربردی وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایران

5 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

 فلزات سنگین می­توانند در اندام‌ها و بافت‌های مختلف مانند کبد، کلیه، آبشش‌ها و عضلات آبزیان تجمع ‌یابند. نظر به اینکه بافت عضله ماهی نقش مهمی در تغذیه انسان دارد، اطمینان از سلامت آن حائز اهمیت است. خطرات ناشی از مسمومیت با فلزات سنگین در آب‌ها و گونه‌های مختلف آبزی متفاوت بوده و سمیت آنها در آب‌های شیرین و سبک نسبت به آب‌های شور و سنگین بیشتر است. در این تحقیق، تعداد 44 نمونه ماهی کفشک تیزدندان (Psettodes erumei) به طور تصادفی از شهرستان بوشهر جمع آوری شد. سپس 100 گرم از عضله سینه‌ای نمونه‌ها جدا  و برای سنجش با دستگاه جذب اتمی آماده شد. نتایج به دست آمده از مقادیر چهار فلز سنگین سرب، کادمیوم، روی و کروم در بافت عضله ماهی کفشک تیزدندان برحسب میکروگرم بر کیلوگرم (ppb) ثبت شد. در این بررسی در بافت عضله، بیشترین مقدار مربوط به فلز روی (حدود 5/138) و کمترین مقدار متعلق به فلز کروم (حدود 30 میکروگرم بر کیلوگرم) بود. نتایج حاصله نشان می‌دهد که در ماهی کفشک تیز دندان مورد مطالعه، حداکثر مقادیر روی 208/0 (حداقل 034/0)، سرب 124/0 (حداقل 037/0)، کادمیوم 090/0 (حداقل 019/0)، کروم  054/0 (حداقل 013/0) میلی‌گرم بر کیلوگرم عضله ماهی بوده است که در تمامی نمونه‌ها، این مقادیر در محدوده مجاز سازمان بهداشت جهانی قرار دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Heavy metals accumulation in muscles of Psettodes erumei in Boushehr waters

نویسندگان [English]

  • Soheil Alinejad 1
  • Babak Shoaibi Omrani 2
  • Mohamad Shokrzadeh 3
  • Soheil Ghaem Maghami 1
  • Mehran Yasemi 4
  • Atefeh Amini Fard 5
1 Department of Veterinary Medicine, Higher Education Institute of Applied Science Technology of Jihad-Agriculture, Tehran, Iran
2 Department of Food Health and Nutrition, Faculty of Veterinary Medicine, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
3 Department of Toxicology-Pharmacology, Faculty of Pharmacy, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
4 Department of Fisheries and Aquatics, Higher Education Institute of Applied Science & Technology of Jihad-Agriculture, Tehran, Iran
5 Graduated of Master degree in Food sciences and Industries, Khouzestan Science and Research Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Heavy metals may accumulate in aquatic animals’ organs and tissues such as liver, kidney, gills and muscles. As fish muscle palys a role in human nutrition, its health is important. The risk of heavy metal toxicities differs in each water resource and animal species. Toxicity of these metals is higher in soft waters compared to hard waters.In the present study, 44  specimens of Psettodes erumei were randomly collected from Boushehr’s waters. Then 100 grams of pectoral muscle of each fish were dissected and prepared for atomic absorption measurement. The amounts of four heavy metals including Lead, Cadmium, Zinc and Chromium were measured as microgram per kilogram (ppb).In the present study, the maximum amount  of measured heavy metals was belonged to Zinc (138.5 ppb) and the minimum to Chromium (30 ppb). The highest / lowest levels of  each metals in fish muscles  were as follow: Lead 0.124 / 0.037, Cadmium 0.090 / 0.019, Zinc 0.208 / 0.034 and Chromium 0.054 / 0.013 ppm  and all were in safe range of World Health Organization limits.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psettodes erumei
  • Heavy metals
  • Fish muscle
  • Food hygiene